تقلب در روغن حیوانی و روشهای شناسایی آن

تقلب در روغن حیوانی و روشهای شناسایی آن:

با توجه به اینکه در کشور ما بین قیمت روغن حیوانی و نباتی اختلاف زیادی وجود دارد که بخش عمده ای از آن مربوط به اختصاص یارانه پرداختی دولت به روغنهای گیاهی  و افزایش بها شیر است، بنابراین اختلاط روغن حیوانی با انواع روغنهای گیاهی ارزان قیمت تر مانند روغن ذرت، روغن سویا، روغن پنبه دانه، روغن پالم و روغن آفتابگردان، انجام شده و به عنوان روغن حیوانی به فروش میرسد و این تقلب مخصوصا در روغن های حیوانی که در بسته های غیر استاندارد به بازار عرضه می شوند، و تولید آنها تحت نظارت سازمانهای استاندارد و غذا و دارو نیست بیشتر دیده میشود.

« خرید روغن کرمانشاهی اصیل »

نحوه تشخیص تقلبات روغن

برای شناسایی این گونه تقلبات در سایتها و منایع متفرقه، روشهای غیر علمی زیادی گزارش شده است که در بسیاری از موارد نادرست است. در ابتدا شاید خصوصیات ظاهری و حسی روغن نشانگر اصالت آن یاشد، که روغنی نیمه جامد با طعم و بوی خاص شیر نشان دهنده روغن حیوانی خالص است. اما لازم به ذکر است که متقلبان برای این راهکار هم ترفندی دارند و از اسانس با بوی روغن یا از گیاهان متفاوت برای عطر و طعم استفاده میکنند.

در رابطه با اینکه آیا روغن حیوانی به شکل جامد، مایع یا نیمه جامد است میتوان گفت که حالت فیزیکی روغن خالص به شرایط تولید، فصل تولید و به پوشش گیاهی چراگاه دام بستگی دارد. در واقع حالت فیزیکی و ویژگی ذوب روغن به الگوی اسید جرب موجود بستگی دارد. برای اندازه گیری پروفایل اسید چرب از دستگاه کروماتوگرافی گازی استفاده می شود.

حدود ۴۰۰ نوع اسید چرب در شیر شناسایی شده است که اگثر آنها مقادیرشان کمتر از ۱% و ۱۵ نوع آن غلظتشان بیشتر از ۱% است. بتابراین نقطه ذوب روغن حیوانی طیف گسترده ای از ۳۵- تا ۳۸+ درجه سانتیگراد دارد. در منحنی ذوب یک پیک در ۷ درجه سانتیگراد و یک پیک اصلی در ۱۷ درجه سانتیگراد و یک پیک از ۲۲ تا ۳۶ درجه سانتیگراد دیده میشود. در حالت کلی روغن حیوانی در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد حالت نیمه جامد دارد. وجود یا عدم وجود کریستال در روغن با تقلب رابطه ای ندارد. بلکه به روش تولید آن بستگی دارد.

اسیدهای چرب کوتاه زنجیره (اسید بوتیریک، اسید کاپروئیک، اسید کاپریلیک و اسید کاپریک) شاخص روغن حیوانی هستند. این اسیدهای چرب مقدارشان در شیر کم است اما فقط در شیر هستند و در روغنهای گیاهی وجود ندارند.

بنابراین بهترین روش برای شناسایی تقلب این است که روغن مشکوک در آزمایشگاه موردارزیابی قرار گیرد. آزمونهای فیتواسترول، کلسترول، اندیس یدی، اندیس رایشر مایسل، اندیس پولنسک، آزمون پروفایل اسیدهای چرب، نقطه ذوب، وزن ویژه، و ضریب شکست نور باید انجام شود و از روی اختلاف نتایج این آزمونها و مطابقت آن با استانداردINSO 1254  به تقلب پی برد.

استاندار روغن ها و چربیهای خوراکی- ویژگیهای روغن کره        ۱۲۵۴-۱۳۹۹